Historia

Początki na Sycylii

Forma ta została wymyślona w XIII wieku na dworze władającego z Sycylii cesarza Fryderyka II Hohenstaufa. Trudno powiedzieć, czy stało się tak na rozkaz władcy, czy też do jego powstania doprowadziła atmosfera fermentu intelektualnego związana z ambicjami cesarza, aby stworzyć własny, oryginalny ośrodek kulturowy. Całkiem możliwe, że po prostu sonet był wynikiem nieudolności członków dworu cesarza, którzy nie całkiem dawali sobie radę z przenoszeniem na niwę dialektu sycylijskiego dokonań prowansalskich trubadurów. Nie jest też jasne, czy podejrzewany o stworzenie tej formy poeta Giacomo da Lentini. przedstawiciel owej szkoły sycylijskiej, która rozwijała się dzięki mecenatowi Hohenstaufa. Zresztą pochodzenie sonetu jest bardzo tajemnicze.
W pierwszych sonetach Lentini stosował głównie układ rymów przeplatanych, zaś w warstwie treści skupiał się na opiewaniu miłości dworskiej. Poniższy utwór, napisany około roku 1233, uważany jest za najstarszy sonet, który przetrwał do naszych czasów:
„Molti amadori la lor malatia
portano in core, che 'm vista nom pare;
ed io nom posso sì celar la mia
ch' ella nom paia per lo mio penare;
però che son sotto altrui segnoria,
nè di meve non ò neiente a fare,
se non quanto madonna mia voria,
ch' ella mi pote morte e vita dare.
Su' è lo core, e suo sono tutto quanto,
e chi non à comsiglio da suo core,
non vive imfra la gente como deve.
Càd io nom sono nè più nè tanto,
se non quanto madonna è de mi fore,
ed un poco di spirito ch' è 'n meve."